KAPASİTE
VE HIZ BİRİMLERİ
Bilgisayarları günlük hayatta kullanmamızın en önemli nedeni
işlemleri hızlı yapmaları ve istenen bilgileri depolayabilmeleridir. Burada
bilgisayarların kapasite ve hız birimlerinden bahsedilecektir.
BİT
ve BYTE KAVRAMLARI
İkili sayı sistemini oluşturan bu sembollerin (0 ve 1) her
birimine BIT (BINARY DIGIT) adı verilir. Bit, bilgisayardaki en küçük bilgi
birimdir. Sekiz sembol (Bit)’den meydana gelen sözcüğe (veya karaktere) BYTE
adı verilir.
Her Byte (bayt), sayısal ve alfabetik karakterlerin gösteriminde
kullanılır. Sistemde her sembole karşılık gelecek şekilde ikili sayı mevcuttur
(0,1). Bu sisteme BINARY SYSTEM adı verilir.Bir bilgisayardaki en küçük bilgi
(veri) parçacığına Bit adı verilir.
1 BYTE, 10110011 gibi sekiz karakterden oluşur. Her bir en küçük
bilgi parçası bir Bit’tir ve 8 bit de bir karakter, yani bir Byte eder.
8 Bit 1 Byte
Soru:ANADOLU kelimesi kaç Byte ve kaç Bit’tir.
Çözüm: ANADOLU kelimesi 7 karakterden oluşmaktadır. 1 Karakter=1
Byte olduğu için bu kelime 7 Byte’tır. 1Byte=8 bit olduğundan dolayı bu kelime
8x7=56 Bit’tir.
KAPASİTE
BİRİMLERİ
Bilgisayarın anlamlı en küçük kapasite birimi bit tir. Bir bit
sadece 0 ve 1 değerlerini alabilir. Bu yüzden bilgisayar kullanıcıları için bir
anlam ifade etmez. Bilgisayarda bizim için anlamlı en küçük kapasite birimi
byte’dır. Bir byte sekiz adet bitin yan yana gelmesiyle oluşur.
Bilgisayarda harf, rakam, noktalama işareti ve hatta boşluk bir
karakter olarak ifade edilir. Her bir karakter bir byte’lık yer kaplar.Her
karakterin bir byte karşılığı vardır. Örneğin A harfinin byte karşılığı
01000001, N harfinin karşılığı ise 01001110’dır vs.
Bilgisayarın en küçük kapasite birimi Bit’tir. En küçük bilgi
kapasite birimi ise Byte’dır. 1 byte 8 bit’ten oluşur. Bir karakter için
gerekli kapasite alanı 8 bit =1 byte’dır.
Kapasite birimleri;
8 Bit 1 Byte (B)
BYTE’IN
ÜST KATLARI:
1 Kilobyte (KB) = 1000 byte (Gerçekte 1024’tür. Kolaylık
olsun diye yuvarlak 1000 yazılmıştır)
1 Megabyte (MB) = 1000 Kilobyte = 1 milyon byte
1 Gigabyte (GB) = 1000 Megabyte = 1 milyon Kilobyte = 1 milyar byte
1 Terabyte (TB) = 1000 Gigabyte = 1 milyon Megabyte = 1 milyar Kilobyte = 1 trilyon byte
Bu birimler arasında dönüşüm yapılırken 1000’e bölme veya 1000’le
çarpma işlemi yapılır.
Terabyte (TB) dan Kilobyte (KB) yönüne doğru dönüşüm yapılırken
her bir adımda 1000’le çarpılır. Yani virgül sağa 3 basamak kayar. Örnek: 2 TB
= 2000 GB.
Kilobyte (KB) tan Terabyte (TB) yönüne doğru dönüşüm yapılırken
her bir adımda 1000’e bölünür. Yani virgül sola 3 basamak kayar. Örnek: 200 MB
= 0,2 GB.
Örnek 1: ‘Bartın MYO-2004’ ifadesi tırnaklar hariç 15 byte’tır.
Örnek 2: Bir satırında ortalama 75 karakter, bir sayfasında ise
ortalama 40 satır olduğu varsayılan bir kitabın, bir sayfasındaki yazılar
ortalama olarak 75x40=3000 byte (3KB)’tır. (Resimler hariç, çünkü onlar çok yer
kaplar.)
Örnek 3: 2,5 GB kaç KB yapar?
2,5 GB ==> 2,5 x 1000 = 2500 MB ==> 2500 x 1000 = 2 500 000
KB yapar. (virgül 6 basamak sağa kaydı)
HAFIZA
BİRİMLERİNİN KAPASİTELERİ
Bir disketin kapasitesi: 1440 KB’dir. Yani 1.440.000 byte’dır. Bu
da bir sayfası yaklaşık olarak 3KB olan 480 sayfalık (resimsiz ve şekilsiz) bir
kitap içine sığar demektir.
Bir CD’nin kapasitesi 700 MB’dir. Bu yaklaşık olarak 480 disketin
kapasitesine denktir. Yani içinde sadece yazı bulunan neredeyse 400-500
kitaptan oluşan küçük bir kütüphaneyi içine sığdırabiliriz.
Hard disklerin kapasitesinde bir standart yoktur. Her geçen gün
daha büyük kapasiteli hard diskler piyasaya çıkmaktadır. Günümüzde 40 GB - 200
GB arası kapasiteli hard diskler vardır.
Ana belleklerin (RAM’lerin) kapasitesi de byte ile ölçülür.
Bunların da her geçen gün daha büyük kapasiteli olanları piyasaya çıkmaktadır.
Günümüzde 64 MB – 512 MB arası kapasiteli RAM’ler piyasada mevcuttur.
HIZ
BİRİMLERİ
Bilgisayarlarda hız saniyede yapılan işlem sayısı ile ölçülür.
Hertz (Hz) ile ifade edilir. Bilgisayarın işlem yapan birimi işlemci (yaygın
kullanılan işlemci Pentium’dur) olduğu için hızı Hz ile ifade edilir. Örneğin
günümüzde 3 GHz civarında hıza sahip işlemciler vardır. 3 GHz (GigaHertz) demek
saniyede yaklaşık 3 milyar işlem (komut) gerçekleştirebilir demektir. Hertz’in
de byte’ın olduğu gibi üst katları (KHz, MHz, GHz vs) vardır. 1 KHz = 1000 Hz.
Aşağıda temel işlevlerini yerine getirebilen her bilgisayarda
mutlaka olan donanım birimleri sıralanmıştır:
İşlemci (Merkezi İşlem Birimi, MİB veya CPU): Bilgisayarın tüm
diğer donanım birimlerini yönetir. Aynı zamanda bilgisayarda program komutlarının
çalıştırıldığı ve tüm matematiksel ve mantıksal işlemlerin yapıldığı birimdir.
Sabit Disk (Hard Disk): Bilgisayarda bulunan bütün yazılımların
(yani işletim sistemi, program ve belgelerin) kayıtlı olduğu birimdir. Yani
bilgisayarın hafızasıdır. Bu yazılımlar bilgisayar kapatılsa dahi, biz
silmediğimiz sürece hard diskten silinmezler.
Ana Bellek (RAM): Bilgisayarda herhangi bir anda çalıştırılmakta
olan yazılımların ve üzerinde çalışılan belgelerin kayıtlı tutulduğu birimdir.
Bilgisayarı kapat komutu verildiğinde, bu belge ve programlar hard diske
kaydedildikten sonra ana bellekten silinirler.
Bir programı çalıştırmak istediğimizde bilgisayar önce bu
programın bir kopyasını hard diskten ana belleğe kopyalar ve programımız
işlemci tarafından buradan komut komut alınıp işletilir. Bir programın
yürütülen her bir adımına komut denir. Yani bir program aslında komutlar bütünü
olarak adlandırılabilir.
RAM
NASIL ÇALIŞIR?
DRAM üzerindeki her modül üzerinde verileri kısa süreli olarak
tutan kapasitörler bulunmaktadır. Bu veri RAM’in tutabileceği bir bitlik 1 ve 0
değerleridir. Eğer kapasitörler yarımdan fazla şekilde şarj edilmişse 1, yarım
veya daha az bir şekilde şarj edilirse 0 değerini alır. Kapasitörler üzerindeki
şarjı çok çabuk kaybederler. Dolayısı
ile bu şarj kaybından sonra bilgi kaybı olur
SRAM’de ise her modülün yapısında ise 2-4 transistör bulunur ve
bir bitlik 0 ve 1 değerlerini tutar.
RAM bilgi verdiği zaman bu verme işini bit’ler halinde yapar. Bit
sadece 0 ve 1 değerlerinde oluşur. 0 ve 1 değerlerini birleşmesinde Binary Code
dediğimiz yapı oluşur. RAM bu bilgileri alır ve tıpkı ızgaraya benzer şekilde
olan sütun ve dizelerin içerisinde taşır. Bu sütun ve dizeler milyonlarca küçük
bellek hücresinden oluşmuştur.
Işlemci bir ilgi işlediği zaman, bu bilgiye daha sonra kolayca
erişmek için onu RAM’e saklar. Bu iş yapılacağı zaman işlemci - Sistem veriyolu
- RAM modülüne giden yolu izleyen "yazma" sinyalini gönderir. RAM bu
bilgiyi belli bir adreste saklar. Bu adres ileride gelecek olan bilgi istemleri
için gereklidir.
HARDİSK
Sabit disk bilgisayarinizin "veri merkezi"dir. Tüm
programlariniz ve verileriniz burada saklanir. CDROM, teyp yedekleme birimi,
disket gibi baska veri depolama ortamlari da vardir ama sabit diskler, genelde
hepsinden daha yüksek kapasiteli olabilmeleri, daha hizli olmalari ve
bilgisayar içinde sabit olmalari nedeniyle digerlerinden ayrilir.
Yillar boyunca sabit disklerin kapasiteleri, hizlari ve
fiyatlarinda büyük degisiklikler oldu. 15 yil önce 10 MB'lik bir disk 1000 $'a
alinabilirken, bugün 65 GB'lik (yani 6500 kati kapasiteye sahip) bir sabit disk
180 $ civarinda bir fiyata alinabiliyor, üstelik yeni diskler çok daha yüksek
hizlara sahip.
Sabit disk içinde metalik bir maddeden yapilmis, ama üzerindeki
manyetik kaplama sayesinde yazilip okunabilen bir veya daha fazla üst üste
dizilmis disk plakasi vardir. Bu plakalar sabit bir hizda dönerken alttan ve
üstten disk plakasi üzerine oturan okuyucu kafalar, disk plakasi üzerine bilgi
yazar veya yazilmis bilgileri okur.
Disk üzerindeki veriler, silindirler (cylinder), izler (track) ve
bölümler (sector) halinde düzenlenir.
Silindirler, diskin yüzeyindeki konsentrik izlerdir. Yani bir
diskteki tüm disk plakalarinin arka ve ön yüzeyinde birbirine denk gelerek
sütun olusturan her bir izin olusturdugu bu sütuna silindir adi verilir. Iz ise
sektörlerden olusur ve sektörler bir dis kin 512 byte'lik en küçük birimidir.
DİSK PERFORMANSI
Motor Hızı (rpm): Devir/dakika cinsinden hızı. IDE disklerde 5400
ve 7200 devirler daha yaygın. 7200 rpm disklerin motor hızı sayesinde 5400
devir disklerden %20 daha hızlııdır.
Erişim Süresi (ms): Ne kadar düşük olursa o kadar iyi
Tampon Bellek Kapasitesi (KB): Hızlı tampon bellek kapasitesi ne
kadar yüksekse o kadar iyi.
Dahili Transfer Hızı (Mbit/sn): Genel kriterlere göre, bir diskin
Ultra ATA/66 standardına ayak uydurabilmesi için dahili transfer hızının 200
Mb/sn'nin üstünde olması gerekiyor. Ne kadar yüksekse disk o kadar hızlı
demektir.
Arabirim Standardı: Yani UDMA/33 veya UDMA/66/100 olup
olmadığıdır. UDMA/100 en yeni teknolojidir.
HAZIRLAYAN
: SİNAN AKARSU
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder