Analog -
Sayısal (Dijital) İşaretler:
Gerçek
dünyada karşılaştığımız bir çok fiziksel büyüklüğün (akım, gerilim,sıcaklık,
ışık şiddeti vb.) değeri sürekli bir aralık içinde değişmektedir.
Sınırlar
arasındaki her türlü olası değeri alabilen bu tür işaretlere analog işaretler
denir.
İkili
(binary) sayısal işaretler ise belli bir anda sadece olası iki değerdenbirini
alabilirler: 0 - 1, yüksek – alçak, doğru –yanlış, açık - kapalı.
Sayısal
Sistemlerin Avantajları:
Eskiden
analog sistemlerin kullanıldığı bir çok alanda günümüzde daha avantajlı
olduğundan sayısal sistemler kullanılmaktadır.
Örnekler:
Fotoğrafçılık, video, ses kayıtları, otomobil motorları, telefon sistemleri vb.
Sayısal Sistemlerin
Avantajları:
•
Bir sayısal sisteme belli bir giriş kümesi defalarca uygulandığında hep aynı
çıkış kümesi elde edilir. Burada aynı giriş kümesinin uygulanması demek her
defasında aynı değer dizisinin aynı sırada uygulanması demektir. Analog
sistemler ise çevre koşullarından daha çok etkilenirler.
•
Sayısal tasarım (lojik tasarım) dayandığı matematiksel temeller açısından daha kolaydır.
Ayrıca sayısal sistemleri test etmek ve hatalardan arındırmak da analog
sistemlere göre daha kolaydır.
•
Esneklik ve programlanabilirlik. Günümüzde sayısal sistemleri programlanabilir bilgisayarlar
şeklinde gerçeklemek mümkündür. Bu sayede aynı tasarım yeni gereksinimlere göre
yeniden programlanarak tekrar kullanılabilmektedir.
•
Sayısal verileri bilgisayar ortamında saklamak ve işlemek mümkündür.
•
Sayısal sistemler daha hızlı çalışmaktadır.
•
Sayısal sistemler küçülmekte ve ucuzlamaktadır.
•
Sayısal sistemler gelişmeye devam ediyor.
Sayısal
Kodlama:
Sayısal
sistemler ikili sayısal işaretler üzerinde işlemler yaptıklarından sadece iki
farklı değeri işleyebilirler.
Bu
nedenle sayısal devreler yardımıyla üzerinde işlem yapılacak olan fiziksel
büyüklüklere (gerilim, sıcaklık vs.) ve her türlü veriye (harf, sayı, renk,
ses) ikili sayılar karşı düşürülür.
Örneğin
8 basamaklı (8 bitlik “Binary digit”) bir ikili sayı kullanarak 28 tane (256)
farklı “şey” ifade edebiliriz. Bunlar 256 farklı renk, 256 sembol, 0 ile 255
arası tamsayılar, 1 ile 256 arası tamsayılar, -128 ile +127 arası tamsayılar
olabilir.
Bir
ikili değerin (Örneğin 10001101) ne anlama geldiğine o değeri kullanacak olan
sistem (donanım ya da yazılım sistemi olabilir) ya da kişi belirler. Bu değer
bir sayı da olabilir bir renk de.
Özellikle
sayıların kodlanması büyük önem taşır. Bu konu mikroişlemci sistemleri dersinde
ele alınacaktır. Bu derste bazı temel kodlama yöntemlerine ilişkin bilgiler
verilecektir.
HIZ
BİRİMLERİ
Bilgisayarlarda
hız saniyede yapılan işlem sayısı ile ölçülür. Hertz (Hz) ile ifade edilir.
Bilgisayarın işlem yapan birimi işlemci (yaygın kullanılan işlemci Pentium’dur)
olduğu için hızı Hz ile ifade edilir. Örneğin günümüzde 3 GHz civarında hıza
sahip işlemciler vardır. 3 GHz (GigaHertz) demek saniyede yaklaşık 3 milyar
işlem (komut) gerçekleştirebilir demektir. Hertz’in de byte’ın olduğu gibi üst
katları (KHz, MHz, GHz vs) vardır. 1 KHz = 1000 Hz.
KAPASİTE
BİRİMLERİ
Bilgisayarın
anlamlı en küçük kapasite birimi bit tir. Bir bit sadece 0 ve 1 değerlerini
alabilir. Bu yüzden bilgisayar kullanıcıları için bir anlam ifade etmez.
Bilgisayarda bizim için anlamlı en küçük kapasite birimi byte’dır. Bir byte
sekiz adet bitin yan yana gelmesiyle oluşur.
Bilgisayarda
harf, rakam, noktalama işareti ve hatta boşluk bir karakter olarak ifade
edilir. Her bir karakter bir byte’lık yer kaplar.Her karakterin bir byte
karşılığı vardır. Örneğin A harfinin byte karşılığı 01000001, N harfinin
karşılığı ise 01001110’dır vs.
SEMBOLLER
VE TANIMLARI
Bilgisayarlar
“0” ve “1”lerden oluşan ikili sayı sistemi kullanırlar. Bu yüzden bilgisayara
girilen karakterlerin de iki sayı sistemiyle kodlanması gerekir. Bunun için
farklı karakter kodları geliştirilmiştir. Bunlardan en yaygını ASCII karakter
kümesidir. ASCII, harflere, sayılara ve simgelere kod numaraları atayan bir
sistemdir. ASCII’nin yanı sıra, ANSI ve Unicode kodlama sistemleri de vardır.
ASCII 128 karakter tanımlar. ANSI, ASCII’ye göre iki misli karakter
tanımlayabilir. Unicode ise 65.536 adet karakter,sayı ve sembol
tanımlayabilmektedir.
Hazırlayan
: Sinan Akarsu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder