Bilgisayar
Bilgisayar, dış ortamdan verileri alan, aldığı verileri
işleyen ve işlenmiş verileri dış ortama veren elektronik cihazlardır.
Bilgisayar Donanımı
Bilgisayar donanımı, bilgisayarı oluşturan fiziksel
parçaların genel adıdır.
DONANIM
İşlemci (Merkezi İşlem Birimi, MİB veya CPU): Bilgisayarın
tüm diğer donanım birimlerini yönetir. Aynı zamanda bilgisayarda program
komutlarının çalıştırıldığı ve tüm matematiksel ve mantıksal işlemlerin
yapıldığı birimdir.
Sabit Disk (Hard Disk): Bilgisayarda bulunan bütün
yazılımların (yani işletim sistemi, program ve belgelerin) kayıtlı olduğu
birimdir. Yani bilgisayarın hafızasıdır. Bu yazılımlar bilgisayar kapatılsa
dahi, biz silmediğimiz sürece hard diskten silinmezler.
Ana Bellek (RAM): Bilgisayarda herhangi bir anda
çalıştırılmakta olan yazılımların ve üzerinde çalışılan belgelerin kayıtlı
tutulduğu birimdir. Bilgisayarı kapat komutu verildiğinde, bu belge ve
programlar hard diske kaydedildikten sonra ana bellekten silinirler.
Bir programı çalıştırmak istediğimizde bilgisayar önce bu
programın bir kopyasını hard diskten ana belleğe kopyalar ve programımız
işlemci tarafından buradan komut komut alınıp işletilir. Bir programın
yürütülen her bir adımına komut denir. Yani bir program aslında komutlar bütünü
olarak adlandırılabilir.
Monitör (Ekran): Bilgisayarda çalıştırılan programların
sonuçlarını görmemizi sağlayan birimdir.
Ekran kartı: Ekrana yansıması istenen bilgilerin monitöre
gönderilmesini sağlayan donanım birimidir.
Klavye: Bilgisayara emirlerimizi tuşlarına basıp yazarak
verebileceğimiz bir donanım birimidir.
Fare: Klavyenin benzeri işlev gören fakat ondan daha pratik
kullanılabilen bir birimdir. Farenin ekranda görünen bir işaretçisi vardır; bu
işaretçi biz fareyi hareket ettirdikçe hareket eder. Ekranda görülen nesnelerin
üzerine farenin işaretçisini getirip sonra da farenin tuşlarına basarak
istediğimiz işlemleri yapabiliriz.
Anakart (Mainboard): İşlemci, ana bellek, ekran kartı gibi
bir çok donanım biriminin üzerine monte edildiği ve bilgisayarın iskeleti
sayılabilecek önemli bir birimdir.
Disket Sürücü: Disketlere dosya kaydetmeye ve kayıtlı
olanlara da ulaşmayı sağlayan birimlerdir.
Güç Kaynağı: Güç kaynağının görevi, elektrik prizinden gelen
220 voltluk AC elektriği bilgisayarın elektronik cihazlarının ihtiyacı olan
3-15 volt aralığındaki DC değerlere düşürmektir. Yani bir bakıma adaptörlük
vazifesi yapmaktır.
Kasa: Bilgisayardaki anakart, sabit disk, disket sürücü, CD
sürücü gibi donanımların üzerine monte edildiği koruyucu birimdir. Kasa bir
bakıma bilgisayarın kaportası sayılır.
Kart Çıkışları: Bilgisayara takılı olan kartların (ekran
kartı gibi) çıkışları, bilgisayar kasasının arka kısmından görünür. Bu
çıkışlara, o karta ait kablolar takılır. Örneğin ekran kartının kasa dışında kalan
çıkışına, monitörden gelen görüntü kablosu takılır.
Bağlantı Noktaları: Kasanın arka kısmında kart çıkışları
haricinde, paralel port, seri port ve usb port olarak adlandırılan bağlantı
noktaları da vardır. Bunlar doğrudan anakarta bağlıdır ve bilgisayara dışarıdan
cihaz bağlanabilir.
Örneğin Paralel porta yazıcı veya tarayıcı; seri portlara
ise modem veya fare gibi cihazlar bağlanabilir. Günümüzde ise usb portu yaygın
bir şekilde kullanılmaktadır ve paralel ve seri portların yerini almıştır.
Çünkü hem onlardan çok daha hızlıdır hem de onlardan daha çok cihaz bağlamak
mümkündür. Yeni bilgisayarlarda usb portları bilgisayar kasasının ön tarafında
da bulunmaktadır.
Merkezi İşlem Birimi (Central
Processing Unit-CPU)
*Mikroişlemci, bellekten komutları okuyan, çalıştıran ve
giriş-çıkışcihazlarını kontrol eden birimdir.
*Bilgisayarın beynidir denilebilir.
*Bilgisayar içerisinde olan işlem akışlarını kontrol eder ve
düzenler.
*Bütün matematiksel ve mantıksal işlemleri gerçekleştirir
Bellek (Memory)
Ortak giriş/çıkışlara, yazma ve okuma kontrol sinyallerine
sahip eşit uzunluktaki saklayıcıların bir tüm devre içerisinde sıralanmasıyla
hafıza (bellek) yapısı elde edilir. Çeşitli türleri mevcuttur:
•Salt Okunur Bellekler(ROM)
Salt Okunur Bellekler (Read Only Memory-ROM)
–Programlanabilir Salt Okunur Bellekler (PROM)
–Silinebilir Programlanabilir Salt Okunur Bellekler (EPROM)
•Oku/Yaz Bellekler(RAM)
–Statik Oku-Yaz Bellekler (SRAM)
– Dinamik Oku-Yaz Bellekler (DRAM)
Salt Okunur Bellek
(Read Only Memory-ROM)
Üzerindeki veriler sadece okunabilir, yazılamaz.
• Kişisel bilgisayarlar
•Sabit programla çalışan bilgisayarlar
•Sistem programlarında kullanılır.
Oku-Yaz Bellekler
(Random Access Memory-RAM)
•Veriler elektriksel olarak depolanırlar.
•Güç kesilmelerinde üzerindeki veriler kaybolur.
Bellek Düzeni
Bellek tümdevresinin kapasitesi arttıkça kullanılacak uç
sayısı da logaritmik olarak artmaktadır.
Temel bellek birimi gözedir.
Gözelerin yanyana gelmesiyle gözler oluşur.
Gözelerin bir araya gelmesiyle de bellek oluşur
Veri Depolama Aygıtları
1- Birincil Depolama
Aygıtları (Main Memory)
• Hızlı Erişim Süresine Sahiptirler
• Fiyatı daha fazladır.
•Daha küçük kapasiye sahiptir
2. İkincil Depolama
Aygıtları (Seconday Memory)
• Erişim süresi daha uzundur.
• Fiyatı daha düşüktür
•Daha büyük kapasitededir.
Birincil Depolama
Aygıtları
• Yarıiletken teknolojisini kullanırlar.
•Bir hafıza chip’i çok büyük ölçekte transistör ve diğer
elektronik elemanların birleşiminden oluşur.
• Erişim süreleri nano saniyeler mertebesindedir.
Birincil Depolama
Aygıtları
• Yarıiletken teknolojisini kullanırlar.
•Bir hafıza chip’i çok büyük ölçekte transistör ve diğer
elektronik elemanların birleşiminden oluşur.
• Erişim süreleri nano saniyeler mertebesindedir.
Bilgisayar Yazılımı
(Software)
Bilgisayar Programı (Computer Program): Belli sırada
komutların bir araya gelmesiyle oluşur.
Dokümantasyon (Documentation) : Programın fonksiyonlarını
açıklar.
Sistem Yazılımı(Sytem Software): Donanım üzerinde
gerçekleşen hareketleri koordine eder. (Kişisel ve ağ işletim sistemleri)
Bilgisayar, donanım ile sistem yazılımının bir araya
gelmesiyle bir anlamlılık ifade eder.
Uygulama Yazılımı (Application Software): Belirli bir amaç
için geliştirilmişolan ve kullanıcıya yardımcı olan yazılımlardır. (Kelime
işlem programları, elektronik tablolama programları, veri tabanları, mail
programları ….)
İşletim Sistemleri
(Operating Systems)
Temel donanım işlemlerini gerçekleştirirler. Örn: Klavyeden
verilerin alınması ve işlenmiş verilerin ekrana veya yazıcıya basılması gibi.
Kullanıcı ve donanım arasında bir arayüz oluşturular. Bu
sayede kullanıcı donanımın detaylarını bilmeden sistemi kullanabilir.
Mantıksal hafızayı fiziksel eşdeğerine çevirir ve aynı
zamanda bu hafızanın etkin olarak yönetimini sağlar.
İşletim sistemi üzerinde koşan görevleri yönetir. Bilgisayar
kaynaklarını bu görevler arasında paylaştırır.
Bilgisayarın dış dünya olan iletişimini sağlar. (Çevresel
aygıtlar, internet..)
Sistemdeki dosya yönetimini sağlar
Uygulama Yazılımı
(Application Software)
Kelime İşlem Programı : Örneğin Word
Elektronik Tablolama Programı : Örneğin Excel
Grafik Programı : Örneğin Photoshop , Paint
Elektronik Haberleşme Programı : Chat
Programlama Dilleri
Bilgisayar makine dilinde yazılmış komutları çalıştırabilir.
Bu dilde yazılmış komutlar binary formdadır.
Programcı tarafından komutları ikili biçimde temsil etmek
zaman alıcı ve dikkat gerektiren bir işlem olduğundan komutların İngilizce’deki
kısaltmaları kullanılarak temsil edilirler. Buna sembolik gösterim
(mnemonic) denir.
Programcı tarafından sembolik gösterim şeklinde yazılan
komutlar dönüştürücü(assembler) kullanılarak makine kod karşılıklarına dönüştürülür.
Kaynak kodu, makina koduna dönüştürür.
Birkaç farklımodülü bir araya getirir.
Sık kullanılan fonksiyonlar,rutinler geliştikçe, program
yazımı sırasında kısaltmalar yerine İngilizce’deki bazı deyimler kullanılmaya
başlanmıştır. Böylece program yazımı daha kolay bir hale gelmiştir. Örn:
Fortran, Pascal, C, C++
Yazılan kodlar, o dilin derleyicisi tarafından makine
kodlarına dönüştürülmektedir.
Böylece herhangi bir programlama altyapısı olmayan kişiler
için de program yazımı kolay bir hale gelmiştir.
BİR BİLGİSAYARIN
ÇALIŞMASI
Bir bilgisayar düğmesine basılıp açıldığında ilk önce anakart
üzerinde bulunan BIOS (veya ROM bellek) adı verilen çip devreye girer. Bu çip
öncelikle bilgisayarın donanımını test eden bir açılış testi (POST) yapar.
Klavye, ekran kartı, RAM gibi birimler var mı, düzgün çalışıyor mu vs. Bir
problem varsa yazıyla veya sesle uyarır. Yoksa hard diskten işletim sisteminin
ana belleğe yüklenmesini temin eder ve bilgisayarın kontrolünü işletim
sistemine devreder. Artık bilgisayar işletim sisteminin kontrolünde bizim
kullanımımıza hazırdır. Bundan sonra klavye ve fare ile vereceğimiz komutları
işletim sistemi algılar ve gerekli işlemleri ya kendisi yapar veya donanım
birimlerine yaptırır.
Örneğin bir programı klavye veya fare yardımı ile
çalıştırmaya kalktığımızda, işletim sistemi bu programın hard diskte kayıtlı
olduğu yeri bulur ve bir kopyasını ana belleğe kaydeder. Daha sonra programın
komutlarını ana bellekten teker teker işlemciye gönderip işletilmesini sağlar.
BİLGİSAYAR I/O (İNPUT/OUTPUT) CİHAZLARI
Yukarıdaki sayılan birimlerin dışında kalan donanım
birimleri bilgisayara ihtiyaca göre takılan aksesuar sayılabilecek donanım
birimleridir. Bunların olmaması bilgisayarın çalışmasına engel olmaz; fakat o
donanım biriminin yokluğundan dolayı bilgisayara bazı şeyleri
yaptıramayabiliriz. Bu donanım birimlerini inceleyelim:
Ses kartı: Bilgisayar kasasında eskiden beri basit sesler
elde etmeyi sağlayan speaker adı verilen bir birim vardır. Kaliteli ses elde
etmek içinse ayrı bir donanım birimine ihtiyaç vardır. Bunun için ses kartları
kullanılır. Ses kartından elde edilen sesler bize hoparlörler vasıtasıyla
ulaşır.
CD Sürücü: CD’leri kullanmamızı sağlayan birimlerdir.
CD’leri sadece okuyabilen ve hem okuyup hem yazabilen modelleri bulunmaktadır.
DVD Sürücü: CD sürücülerin gelişmiş modelidir. DVD denilen
ve CD’lere benzer birimleri kullanabilmeyi sağlar. DVD sürücüler CD’leri
okuyabilir hatta bazı modelleri yazabilir, fakat CD sürücüler DVD’leri
okuyamaz.
Fax/Modem: Bilgisayarın fax işlevini görmesini ve aynı
zamanda İnternete bağlanabilmesini sağlayan donanım birimidir. Bilgisayarın
kasasına içeriden (dahili, kart gibi) ve dışarıdan (harici) takılabilen iki
tipi mevcuttur.
TV ve Radyo Kartı: Bilgisayarlardan TV izlemeyi ve radyo
dinlemeyi olanaklı kılan kartlardır.
Ağ (Ethernet) kartı: Aynı odada veya aynı binada bulunan
bilgisayarların, birbirinin program, yazıcı ve Internet gibi kaynaklarını
paylaşmalarını sağlayan donanım birimidir. Ağ kartı bulunan bilgisayarlar
birbirine ağ kablolarıyla bağlıdır.
Disket (Floppy Disk): Bir bilgisayardan diğerine program
kopyalamak için içerisine dosya kaydedebileceğimiz veya hard diskimizdeki
dosyalarımızın yedeklerini tutmamızı sağlayacak birimlerdir. Kapasiteleri
düşüktür. Fazla güvenli değildirler.
CD: CD’lerin kapasitesi disketlerden yüzlerce kat fazladır
ve daha güvenlidir. CD’lerin sadece fabrika ortamında kaydedilen ve üzerinde
değişiklik yapılamayan (CD-ROM); bizim bir defalığına kaydedebildiğimiz ve bir
daha silinmeyen (CD-R); ve disketler gibi defalarca kaydedip silinebilen
(CD-RW) 3 türü bulunmaktadır.
DVD: CD’lerin daha gelişmiş modelidir. Kapasiteleri
CD’lerden 10-30 kat arası daha fazladır. CD’ler gibi kaydedilebilen modelleri
vardır.
Yazıcı (Printer) : Bilgisayarımızdaki dokümanların kağıda
çıktılarını almamızı sağlayan birimlerdir. Kaliteli çıktı veren lazer (siyah)
tipleri vardır. Daha çok bürolarda kullanılır. Lazerlere yakın performans
sağlayan mürekkep püskürtmeli (renkli) modelleri ise daha çok evlerde
kullanılır. Genelde muhasebecilerin kullandığı ve düşük kalite çıktı veren
nokta vuruşlu tipleri de mevcuttur.
Tarayıcı (Scanner): Yazıcının tersi işlev görürler. Kağıt
üzerindeki resim, yazı gibi nesneleri bilgisayar ortamına aktarmayı sağlarlar.
Çizici (Plotter): Mühendis ve mimarların kullandığı büyük
ebatlardaki grafik ve çizimleri kağıda basmayı sağlayan cihazlardır. Bir bakıma
özel yazıcılardır.
BİLGİSAYAR AĞ SİSTEMLERİ
Bugün telefon, telgraf, radyo ve televizyon gibi araçların
yanı sıra bilgisayar da iletişim amacıyla kullanılmaya başlanmış önemli bir
iletişim aracıdır. Bilgisayarın iletişim aracı olarak kullanılması bilgisayar
ağları ile olanaklı olmaktadır. 1969 yılında ilk geliştirilen bilgisayar ağıyla
yalnız dört bilgisayar arasında bağlantı kurulabilirken, bugün bir bilgisayar
ağı ile değişik ve birbirinden uzak yerlerde kurulu bulunan binlerce bilgisayar
arasında iletişim sağlanabilmektedir.
Bilgisayar Ağı Nedir?
Bilgisayar ağı, birden çok bilgisayarın birbirine
bağlanması ile oluşturulmuş bir veri aktarım ya da iletişim sistemidir.
Birden çok bilgisayarın, çeşitli iletişim ortamları
vasıtasıyla, kaynakları paylaşmak üzere, birbirleri ile iletişim kurduğu
ortamdır.
İki ya da daha çok bilgisayarın bir birine bağlanmasına
bilgisayar ağı (network) denir. Ağ içindeki bilgisayarlar birbiriyle iletişim
kurabilirler ve veri paylaşırlar.
Neden Bilgisayar
Ağlarına İhtiyaç Duyulur?
Kaynak paylaşımına ve iletişime ihtiyaç duyulan her yerde
bilgisayar ağları kullanılmaktadır. Böylece dosyaların, donanımların ve
yazılımların güvenli ve verimli kullanımı sağlanabilir. Bilgisayarlar arasında
ağ kurulması ayrıca yönetim ve destek görevlerinin de kolayca yapılmasını
sağlar. Ağ yöneticisi tek bir yerden ağ üzerindeki diğer bilgisayarları
yönetebilir. Örneğin bir programı yüklemek ya da kullanıcının bir sorunu
gidermek için kullanıcının bilgisayarına gitmeye gerek kalmadan ağ üzerinden
(uzaktan) müdahale edilebilir.
Yerel alan ağları
(Local Area Networks-LAN):
Genelde tek bir bina içerisinde kurulan ağları tanımlar. LAN
için temel amaç aynı yapı içinde kullanılan bilgisayarların bazı donanımları
paylaşmasını, ortak çalışma ortamını sağlayarak zamandan tasarruf edilmesi
sayesinde bilginin hızlı bir şekilde okunması ve işlenmesini sağlamak.
Metropolitan Alan
Ağları (Metropolitan Area Networks-MAN):
Daha geniş bir bilgisayar ağ grubunu kapsar. Metropolitan
adıyla anılmasının sebebi, bu tür ağların genelde bir şehrin tümünü veya büyük
bir kısmını kapsıyor olmasıdır.
Geniş alan ağları
(Wide Area Networks):
Geniş alan ağları ülkenin veya dünyanın çeşitli yerlerine
dağılmış yerel alan ağlarını ya da metropolitan alan ağlarını birbirlerine
bağlar.
Kullanım amaçlarına göre ağlar farklı isimler ile
gruplandırılabilir: Eğitim amaçlı bilgisayar ağı,Güvenlik amaçlı bilgisayar
ağı, Ticari amaçlı bilgisayar ağı, Özel amaçlı bilgisayar ağı, vb.
Ağ (Network)
Topolojileri
Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl
bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır.
Fiziksel topoloji: Ağın fiziksel olarak nasıl görüneceğini
belirler (Fiziksel katman) OSI 1. katman
Mantıksal topoloji: Bir ağdaki veri akışının nasıl
olacağını belirler (Veri iletim katmanı) OSI 2. Katman
Hyperlink nedir?
Link; İnternet sayfalarında hypertext kullanılarak
kullanıcının başka bir web sayfasına ya da uygulamaya yönlenmesini sağlayan
bağlantılara verilen isimdir.
Hyperlink; Asp.net'te link oluşturmak için kullanılan
kontrole verilen isimdir.
Hyperlink niçin
kullanılır?
HyperLink metin veya resim linki oluşturmak için kullanılır.
Html nedir?
HTML (Hyper-Text Markup Language) internetin standartlaşmış
etiketleme dilidir. Günümüzdeki web sitelerinin neredeyse tamamının,
bilgisayarımızdaki internet tarayıcılarında (örn: Internet Explorer, Firefox)
görüntülenebilmeleri bu dil sayesinde mümkündürhtml
Bir web sitesi hazırlamak için HTML bilmek tasarımcının
lehinedir, bunun yanında HTML kodlarını kendi otomatik olarak üreten ve size
tamamen görsel olarak sayfa tasarlama imkanı veren yazılımlar da mevcuttur.
microsoft Frontpage ve adobe Dreamweaver en bilinen görsel web sitesi
hazırlama(WYSIWYG) yazılımlarıdır.
WWW Nedir, Ne Demektir?
(İsim) WWW yani ‘World Wide Web’ internet ortamında bilgi
sunumu, aktarımı ve paylaşımını sağlayan servistir.
Türkçe karşılığı ise ‘dünya çapında ağ servisi’ olarak ifade
edilebilir.
Web kavramını bulan Tim Berners Lee, Cern’de yaptığı
çalışmalar sonucu internet dünyası için bir devrim gerçekleştirmiştir. Web
servisleri internete paralel olarak 1994 yılından bu yana hızla büyümekte ve
insanlara hizmet vermektedir.
COPYRİGHT (Tüm Hakları Sinan Akarsu Tarafından Saklıdır)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder